خیلی از ماها که تو ایران هستیم بعضا این تصویر در ذهن مون هست که آره مثلا Adam Neumann با اون سابقه بد اش ۳۵۰ میلیون دلار برای pre-seed جذب کرده دیگه، منم به راحتی میرم و ۱۰۰-۲۰۰ هزار دلار Pre-seed میگیرم و ایده مو تست میکنم.
میتونم من وقتی اومدم اروپا برای راه اندازی استارت آپ ام، این فضا رو داشتم که با تلاش خوب میتونیم جذب سرمایه کنیم، چون به نظر خودمم خیلی ایدهامون جذاب بود و فیدبکهای خیلی مثبتی از آدمها داشتیم. حتی در ابتدا چندتا سرمایه گذار خودشون به من پیام دادند. اما ما تهش هیچ سرمایهای از خارج نتونستیم بگیریم. چرا؟
نتورک
در مرحله Pre-seed سرمایه گذار روی چی پول میزاره؟ همه مون هزار بار شنیدم: تیم. شما که پیشینهای اینجا نداری که آدمها شما رو بشناسن که بخوان پولی بهتون بدن. بعد از ۳ ۴ ماه تلاش کردن و شکست خوردن حتی ممکنه به خودتون و توانمندیهاتون شک کنید و هر روز صبح که پا میشید باید خودتون رو قانع کنید که آیا این کار اصلا جواب میده؟ چرا باید این کار رو بکنم؟ فلان دوستم جاب آفر گرفته، اون یکی داره تو سن فرانسیسکو دکترا میگیره و … اما من دارم اینجا دست و پا میزنم.
من این اتفاق رو دوبار دیدم، یکبار یکی از دوستانم که یک استارت آپ موفق تو ایران داره نتونست اینجا پول بگیره و یکی هم خودم. دلیل اصلیش هم اینه که سرمایه گذار ه نه استارتآپ های ایران رو میشناسه نه به اینکه مثلا شما شریف درس خوندی و غیره حسی داره. چون نسبت به اینا ارزیابیایی نداره، خود شما رو هم نمیتونه ارزیابی کنه. بنابراین این ریجکشنها به معنی این هم نیست که شما آدم توانمندی نیستین.
من میخوام تازه به این مرحله برسم که حتی برای کسایی که اینجا به دنیا اومدن و بزرگ شدن و نتورک دارند هم این مسیر اصلا ساده نیست و بسیار شکست میخورند. برای اثبات این موضوع داستان Sabba Keynejad رو ببینید.
راه حل
سوال اینه که ما که تو ایران به دنیا اومدیم و نتورکی نداریم. چی کار کنیم؟
۱- پروداکت تون به جای شما صحبت کنه: درسته که آدمها نمیتونن شما رو ارزیابی کنن ولی پروداکت شما رو میتونن. برای همین پیشنهاد موکد من اینه که به traction برسید و یکسری metric در حال رشد و پتانسیل رسیدن به product market fit و همچنین اندازه فرصت رو به سرمایه گذارها نشون بدید. برای مثال اگر شما یک محصولی دارید که آدما میانگین روزی ۲ ساعت وقت توش میگذرونند و ۹۰ درصد یوزرها دوباره برمیگردن که استفاده کنند و یوزرهاتون دارند ماهانه ۱۵ تا ۲۰ درصد زیاد میشوند (همین طوری که خودتون تا الان حس کردید) بدون اینکه من اصلا بگم چی هست برای شما جذاب ه و برای سرمایه گذارها هم هست و احتمال جذب سرمایه دارید.
این مسیر از بین تمام مسیرها بیشتر مورد پسند من هست و اگر در داستان Veed.io هم دنبال کنید میبینید که دیگر Sequoia Capital میآید دنبال شما و اولین پولی که جذب میکنید ۳۵ میلیون دلار است!
۲-پذیرش از شتابدهندههای خارجی: شما به احتمال ۱۰۰ درصد تو استارت اول خارجی تون شکست میخورید. پیشنهاد من اینه که اگر ایده نوآورانهای دارید توی برنامههایی که در استیج ایده و حتی تشکیل تیم هستند رو بررسی کنید. این برنامهها هم به شما نتورک خوبی میدهند، هم دانش خوبی و هم شما رو برای جذب سرمایه راندهای بعدی آماده میکنند. نگران سهامی هم که میدهید نباشید چرا که احتمالا هیچی تو کار اولتون در نمیاد 🙂 اگر هم چیزی دربیاد به یادگیری اش خیلی میارزد. برای این موضوع entrepreneur first را پیشنهاد میدهم بررسی کنید.
۳-ساختن نتورک و شروع کم ریسک تر: اومدن تو خارج با مسیرهای دیگه مثل جاب آفر، تحصیلی و … میتونه به شما کمک کنه تا محیط رو بهتر بشناسید، settle و Adapt بشید و بعد کارآُفرینی کنید. میتونید یک بازه یکساله برای این کار بگذارید.