توییتر، آمازون، اپل، متا، اوبر، سِیلسفورس، تسلا. این‌ها برخی از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین شرکت‌های جهان هستند. هر یک از این شرکت‌ها از بسیاری جهات متفاوت است، اما ویژگی واحدی وجود دارد که همه آن‌ها را تعریف می‌کند و پشتوانه موفقیتشان است: اثر شبکه‌ای.
اثر شبکه‌ای مهم‌ترین راه برای ایجاد دفاع‌پذیری در دنیای دیجیتال است. شرکت‌هایی که قوی‌ترین انواع اثر شبکه‌ای را در مدل کسب‌وکار اصلی خود دارند، معمولاً برنده می‌شوند و بزرگ‌ترین پیروزی‌ها را کسب می‌کنند.
مطالعه سه ساله ما نشان می‌دهد که اثر شبکه‌ای مسئول ۷۰ درصد از ارزش ایجاد شده توسط شرکت‌های فناوری از زمان ظهور اینترنت در سال ۱۹۹۴ بوده است. اگرچه این شرکت‌ها تنها اقلیتی از کل شرکت‌ها را تشکیل می‌دهند، اما شرکت‌هایی با اثر شبکه‌ای در نهایت سهم شیر ارزش را ایجاد می‌کنند.
ما به قدری به اثر شبکه‌ای اعتقاد داریم که نام شرکت خود را NFX گذاشتیم. برای بنیان‌گذارانی که به دنبال ساخت شرکت‌های واقعاً تأثیرگذار هستند، تعداد کمی از حوزه‌های تخصص ارزشمندتر از این هستند.
با این حال، سوءتفاهم‌های زیادی وجود دارد. بسیاری از افراد درباره اثر شبکه‌ای صحبت می‌کنند، اما تعداد کمی پیچیدگی‌های پنهان آن را درک می‌کنند: اینکه واقعاً چه هستند، چگونه کار می‌کنند، انواع مختلف آن‌ها، و چگونه می‌توان آن‌ها را ساخت و حفظ کرد. علاوه بر این، شرکت‌های بسیار کمی تمایل دارند کتابچه راهنمای ارزشمند خود را در مورد اثر شبکه‌ای به اشتراک بگذارند، بنابراین اکثر بنیان‌گذاران حتی انواع مختلف اثر شبکه‌ای را هنگام مشاهده آن‌ها تشخیص نمی‌دهند، چه برسد به اینکه پیچیدگی‌های درونی آن‌ها را درک کنند.
در اینجا نقشه اثر شبکه‌ای و کتابچه راهنمای همراه آن را ارائه می‌کنیم. این تلاش در حال تکامل است و ما دائماً در حال ایجاد تغییرات و به‌روزرسانی‌ها هستیم. تاکنون ۱۶ نوع اثر شبکه‌ای شناسایی کرده‌ایم که هر کدام کتابچه راهنمای خاص خود را دارد. این کتابچه راهنما قرار است نقطه شروع برای بحث در مورد اثر شبکه‌ای (به اختصار nfx) باشد. علاوه بر خواندن این کتابچه راهنما، شما را تشویق می‌کنیم تا این منابع همراه را بررسی کنید:
- کلاس کارشناسی ارشد اثر شبکه‌ای، یک دوره ۳ ساعته که تمام آموخته‌های ما را در مورد اثر شبکه‌ای از بیش از ۲۰ سال تحقیق و سرمایه‌گذاری گردآوری می‌کند.
- کتاب مقدس NFX که مهم‌ترین مفاهیم و اصطلاحات اثر شبکه‌ای را توصیف می‌کند.
- آرشیو NFX، مجموعه‌ای از بهترین مقالات نوشته شده درباره اثر شبکه‌ای و علم شبکه.
مبانی اثر شبکه‌ای
همانطور که احتمالاً می‌دانید، تعریف ساده شده اثر شبکه‌ای این است که زمانی رخ می‌دهد که محصول یا خدمات یک شرکت با افزایش استفاده از آن با ارزش‌تر می‌شود.
با این تعریف، اثر شبکه‌ای به طرز فریبنده‌ای ساده به نظر می‌رسد. اما وقتی دقیق‌تر نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که انواع مختلف شبکه‌ها از نظر نحوه رفتار بسیار متفاوت هستند. در نتیجه، همه nfx یکسان ایجاد نمی‌شوند – برخی قوی‌تر هستند و تمایل دارند ارزش بیشتری تولید کنند.
اثر شبکه‌ای یکی از چهار دفاع‌پذیری باقی‌مانده در عصر دیجیتال است که شامل برند، جاسازی و مقیاس نیز می‌شود. از بین این چهار مورد، اثر شبکه‌ای به مراتب قوی‌ترین است. تاکنون، ۱۶ نوع مختلف nfx را شناسایی کرده‌ایم که در پنج دسته گسترده‌تر قرار می‌گیرند.
در نقشه زیر، انواع مختلف nfx (برچسب‌گذاری شده) و دسته‌ها (طبقه‌بندی شده بر اساس رنگ) را به تصویر کشیده‌ایم، با قوی‌ترین و ساده‌ترین اثر شبکه‌ای در مرکز نقشه. سه دفاع‌پذیری دیگر نیز در سمت راست نشان داده شده‌اند.
این نقشه را طی سال‌ها به عنوان یک تمرین برای کمک به ایجاد وضوح بیشتر در این موضوع توسعه دادیم. اما قبل از اینکه شروع کنیم، چند نکته وجود دارد که باید به آن‌ها اشاره کنیم:
نقشه‌ای که در اینجا ترسیم کرده‌ایم نباید به عنوان یک حقیقت مسلم پذیرفته شود – این یک نقطه شروع برای بحث و درک است. این یکی از روش‌های در حال تکامل ما برای کمک به بنیان‌گذاران در تشخیص و استفاده از نیروهای قدرتمند برای ساخت شرکت‌های بزرگ است. زیرا برای بنیان‌گذارانی که به دنبال ایجاد یک خندق رقابتی قوی هستند، توانایی شناسایی و درک اثر شبکه‌ای بسیار ارزشمند است.
اثر شبکه‌ای برابر با اثر ویروسی نیست. اثر شبکه‌ای درباره ایجاد دفاع‌پذیری است و اثر ویروسی درباره جذب کاربران جدید به صورت رایگان است. آن‌ها اهداف و کتابچه‌های راهنمای کاملاً متفاوتی دارند.
اغلب مشاهده خواهید کرد که همان شرکت‌ها چندین اثر شبکه‌ای را به طور همزمان در اختیار دارند، به این معنی که انواع مختلف اثر شبکه‌ای متقابلاً مستثنی نیستند. آن‌ها مانند رنگ‌ها هستند و شرکت شما مانند یک اثر هنری است. آشنایی با پالت کامل هنگام نقاشی مفید است.
با این اوصاف، بیایید به خود نقشه بپردازیم. در زیر هر یک از انواع مختلف اثر شبکه‌ای روی نقشه اثر شبکه‌ای، توضیحات و مثال‌های مرتبط ارائه شده است.
برای مطالعه متن کامل مقاله، به این صفحه مراجعه کنید.
